lørdag den 26. december 2015

Ziman û îdentîtêt - ROJAN HAZIM



Ziman ji bo xelk û neteweyan elementê sereke û bingehîn yê hebûnê ye. Ziman ji alîyekê ve aletê komunîkasyonê ye ku mirov di hevdu bigihin û jîyana xwe di rê bibin. Li alîyê dî ziman îdentîtêta xelk û neteweyan e ku bi zimanê xwe ji xelk û neteweyên dî têne cuda kirin. Ziman bi vê rola xwe, mîsyonê ”îdentîtêta nasyonalîteyê” tîne cih. Ev herdu karekterîstîkên bingehîn yên zimanî bêyî hev nabin û hevdu timam dikin. Li goreyî vî formûlî, Kurdî, ji bo Kurdan hem aletê komunîkasyonê ye, hem jî îdentîtêta neteweyî ye. Kurd bi zimanê xwe, bi Kurdî, ji xelk û neteweyên dî cuda ne. Kurd wekî xelk û neteweyekî cuda, bi zimanê xwe kultur, folklor, edebîyat û hunera xwe fêr dibin û dijîn. Xelk û neteweyên ji zimanê xwe têne dûr kirin, ji van hebûnên neteweyî jî têne bêpar kirin ku eve digel xwe komple asîmîlasyonê tîne. Xelk û neteweyên ku dixwazin jînde bimînin, bi ber pêlên nemanê nekevin, mecbûr in li zimanê xwe xwudan derkevin, zimanê xwe biparêzin ku berze nebin.


 Kurdên dîasporayê, yên derveyî welat, hindî ku zimanê xwe winda bikin, ji zimanê xwe dûr bikevin, dê hind ji kultur û folklora xwe ya neteweyî dûr bikevin û di nav civata ku tê da dijîn dê asîmîle bibin. Asîmîlebûn, ne mirina fizîkî ye, belêm mirina zimanî, ya kulturî, ya etnîkî ye. Heke Kurdên dîasporayê dixwazin ”etnîk orîjîn”a xwe ya konkret biparêzin, divêt bi zimanê xwe biaxivin. Ji bîr kirina ”zimanê xwe” ”etnîk orîjîn”ê abstrak dihêle ku eve digel xwe ji neteweyê xwe û hemû hebûn û elementên neteweyê xwe dûrketinê tîne ku di encam da ”bê îdentîtêtîyê” derdêxe meydanê. Berzebûna îdentîtêta neteweyî li ser psîkolojîya mirov jî tesîra negatîv dike.
Kurdbûyîn û Kurdîtîya bêyî Kurdî kêm e. Divêt xwe timam bikin. Anku Kurdî biaxivin. Heke nizanin, divêt fêr bin, bizanin.

7 Kanûna Pêşîn [December] 2008 
[Di Bultena FOKUS-Ayê da hatîye weşandin. Hj. 3 Kanûn 2008]