"Ger dê hebûya me tifaqek" digot Xanîyê mezin di sedsala 17an da... Ev pirsa giran ya miletê Kurd berê jî hebûye ku Xanî mecbûr maye kirîye hawar û gazî ku Kurd bo vî derdê mezin çareyekê peyda bikin. Va ye em di sedsala 21an da ne û hêj jî behsê vê tifaqa ku Xanî bi kul û kesereke mezin destnîşan kirî dikin. Cihê xemê ye ku hêj jî pêknehatîye û eve astenga herî mezin e di pêşîya rizgarî û azadîyê Kurd û Kurdistanê da.
Di hemû bizavên serhildanê da mixabin ku Kurd ji ber vê egera kûr
nikarîne bigihine xwezî û daxwazên xwe yên miletiyê û welatîyê. Nebûna tifaqa
navxweyî sedsal bi sedsal berdewam bûye û bûye êş û janeke domdar û jîyana
miletê Kurd birîndar kirîye. Bîrewerên Kurd herdaîm bal kêşane ser vê jana
mezin. Behskirina vê pirsa giran ji alîyekê ve jî nîşan dide ku miletê Kurd ji
bo azadîya xwe, bo rizgarîya welatê xwe daîm di nav bizav û têkoşînê da bûye.
Lê belê, wekî Xanî gotî ji ber nebûna tifaqê jî herdaîm tûşî sedan zor û
zehmetî û derd û belayan bûye û negihiştîye wê hêvîya xwe ya bilind. Di vê
prosesa dûr û dirêj da hewildanên berfireh çêbûne ji bo pêkînana tifaqa
navxweyî. Lê mixabin dîsa ji milekê ve hisabên biçûk û tengbînîya navxweyî û li
milê dî jî planên neyaran keys nedaye ji bo pêkhatina vê tifaqa mezin ya navxweyî.
Di sedsala 20an da jî hewildanên azadî û rizgarîyê dom kirîye.
Negihiştina van armancan jî dîsa ji ber nebûna tifaqa fireh ya navxweyî bûye.
Gava dem hatîye dûmahîka sedsala 20an, careke dî ev bizava pêkînana
tifaqa navxweyî hate germ kirin. Dawîya sedsala 20an herweha demê bilindbûna
têkoşîna neteweyî bû. Paralelî vê geşîya bizava neteweyî, êrişkariya dijminan
jî di dereceyeke bilind da bû. Ji xwe ji kûrahîya dîrokê were kengî gazîya
tifaqa navxweyî hatibe kirin, di wî demî da bizava azadîxwazîyê jî germ û geş
bûye û daku ev pêşkevtin bête parastin û mayînde kirin banga tifaqa navxweyî
hatîye bilind kirin.
Di dawîya sedsala 20an da bizava azadî û rizgarîyê ya miletê Kurd di
durêyankeke wisa da bû ku hewcehî bi yêkîtîyeke mezin ya neteweyî û herweha
niştimanî didît. Piranîyeke giran ya dînamîkên polîtîk yên bizava neteweyî ya
miletê Kurd digel berpirsiyarên dî yên pêkhateyên Kurdistanê, bi rênîşanîya
tecrubeyên berê, ji bo yêkîtîyeke nû gav
avêtin û di 24ê Gulana 1999ê da Kongreya Neteweyî ya Kurdistanê, KNK ava kirin.
KNK ji ber hewcehîyeke mezin ya tifaqa navxweyî derkete meydanê û vucût
dît. Di wê salê da hem hêvîya azadîxwazîya neteweyî ya Kurdistanê geş bû hem jî
êrişkarîyeke bêtixûb ya neyarên doza Kurdistanê hebû. Di serî da hejmareke
bilind ya temsîlkarên miletê Kurd û herwisa berpirsiyarên pêkhateyên dî yên
Kurdistanê destên xwe dane hev û avabûna KNKê di kombûna li Hollandê da îlan
kirin. Bi avêtina vê gava mezin ya di warê tifaqa navxweyî da hem şuûr û
manewîyata miletê Kurd û xelkên Kurdistanê hate bilind kirin hem jî beramberî
neyarên Kurdistanê hêz û îradeyeke hevgirtî ya navxweyî hate nîşandan.
24ê Gulana îsal
(2019) KNK dibe bist salî. Di midehê van salan da KNKê daku ew tifaqa herî
fireh ku biçûk mezin hemû dînamîkên navxweyî tê da cih bigirin, kar û xebateke
berbiçav kir. Ji bo ku şuûra neteweyî û niştimanî xurt bibe serwextîyeke mezin
pêkîna di nav xelkên Kurdistanê da. Di warên polîtîk, sivîl, ziman û bi giştî kulturê
da, kêm jî bin, xebatên giring hatin kirin. Helbet di nav vê bizava dînamîk da
xeletî, kêm û kasî û qusûr jî hatin kirin. Lê di xeta esasî ya bi dest ve înana
tifaqa neteweyî û niştimanî da xebat nehate sist kirin û hewildan bi xurtî
hatin domandin.
Îsal KNKê bîst
salên xwe tijî kirin û berê xwe daye pêşîya xwe ku bigihe wê xwezî û daxwaza
herî mezin ya ku xelkên Kurdistanê hêvî dikin.
Ji roja avabûnê
heta vê gavê, partîyên polîtîk, organîzasyonên sivîl û kesayetîyên neteweyî û
niştimanî xizmeteke mezin kirîne. Bi sedan kes di dewreyên cuda da bûne endamên
KNKê. Di vê prosesa avabûn û xebatê da keda wan hemûyan heye û ev keda wan,
xizmeta wan bihadar e. Di dirêjîya van bist salan da hejmarek endamên KNKê jî koça
dawîyê kirine û KNK wan bi dilgermî bi bîr tîne. Gelek kesan endametî kirine û
gelek kes jî vê gavê endamên KNKê ne. KNK bihayekî mezin dide kar û xebata wan
hemûyan û spasdar e.
KNK di bîst salîya
xwe da, ji bo gihiştina azadî û rizgarîya Kurdistanê bi hêvî ye. Lê KNK herweha
jî dixwaze bala hemû Kurdistanîyan bikêşe ser hewildanên fetisandinê yên li dora
Kurdistanê jî. Lewma KNK dixwaze miletê Kurd û pêkve xelkên Kurdistanê
beramberî neyarên Kurdistanê, dijî polîtîka û êrişkarîyên dewletên Tirkîye û
Îranê, desthilatdarên şoven û nijadperest yên li Bexda û Şamê di nav hişyarî û
baldarîyeke bilind da bin. Ev merkezên neyarîyê dijî doza Kurdistanê bi hev ra
hereket dikin. Li ber vê rastîyê Kurdistanî jî divêt di nav xwe da yêk bin.
Di bîst salîya KNKê
da, li başûr û rojavaya Kurdistanê rêvebirî û îdareyên xweser pêkhatine û eve
di dîroka polîtîk ya Kurdistanê da, di prosesa têkoşîna neteweyî da destkevtên
giring û bihadar in. Lê di vê bîst salîya KNKê da bi dilekî şkestî divêt bêjin
ku di navbeyna van du îdareyên xweser da tifaqeke ku miletê Kurd û hemû xelkên
Kurdistanê jê razî pêknehatîye û eve cihê xemeke kûr e. KNK di bîst salîya xwe
da ji nîveka dil hawar û gazîyê li rêvebirên polîtîk yên başûr û rojavaya
Kurdistanê dike ku ber bi tifaqa mezin ya navxweyî ve gavan biavêjin ku xelkên
Kurdistanê pê şa û bextiyar bin û neyar jî pê bişkên. KNK herwisa daxwazê ji
partî, bizav, rêxistinên sivîl û kesayetîyên neteweyî û niştimanî yên bakur û
rojhilata Kurdistanê jî dike ku di xweşkirina têkilîyên îdareyên xweser yên
başûr û rojavaya Kurdistanê da hevkar bin, destekdar bin û rênîşandar bin.
KNK herweha bi bîr
û hizireke bilind ya neteweyî û niştimanî daxwaz û tikayê ji rêvebirîyên
polîtîk û îdarî yên xweser yên başûr û rojavaya Kurdistanê dike ku di nav xwe
da, di cografyaya ku lê hukûm dikin da, huqûqê, edaletê serdest bikin, maf, azadî,
wekhevî û demokrasîyê pêşve bibin, kamil bikin û di hemû waran da jîyaneke bi huzûr
û refaheke têr û tijî ya layiqî xelkên welatî pêkbînin.
KNK li ser têkoşîna
azadî û rizgarîyê ya li bakur û rojhilata Kurdistanê bi baldarî radiweste û
herdaîm piştevan e û xwazyar e ku dînamîkên neteweyî û niştimanî xwe bikin yêk
ku bi vê hêza hevgirtî bikarin bigihine xwezî û daxwazên xwe.
KNK gazîyeke germ
li Kurdistanîyên li meydanên dîasporayê jî dike ku ji bo jîndemana xwe ya etnîk
di nav xebatên xurt da bin û bi vê dînamîzma xwe xizmeta pêşxistina doza
Kurdistanê bikin.
KNK digel hemû zor
û zehmetî, kêm û kasî, qusûr û xeletîyên navxweyî yên di prosesa azadî û
rizgarîya Kurdistanê da rû didin, geşbîn e û daxwazê ji xelkên Kurdistanê jî
dike ku ji paşeroja xwe hêvîdar bin û her bi çi halî be xebata pêkînana tifaqa
mezin ya navxweyî sist nekin û fişarê bibene ser hemû rêxistinên polîtîk ku
berjewendîyên neteweyî û niştimanî di ser her tiştî da bigirin û bo pêkînana vê
yêkîtîya mezin kar û xebateke xurttir bikin.
KNK rastbîn e û
dizane ku hem bi hebûna xwe û hem jî bi van hemû xebatên hatine kirin jî
yêkîtîya mezin ya seranserî hêj jî pêknehatîye û ji ber hindê jî KNK di
pêdivîya jîyanî ya pêkînana tifaqa mezin ya navxweyî da dê bi israr be.
KNK di bîst salîya
xwe da careke dî û bi giringî, ji baskê partî û rêxistinan bigirin heta hemû
dem û dezgehan û medyayê, bangî hemû dînamîkên neteweyî û niştimanî yên
Kurdistanê dike ku di ber bi avakirina tifaqa mezin da erkên xwe bînine cih û
xelkên Kurdistanê bigihînine vê xewn û xiyala dîrokî.
KNK di vê bîst
salîya xwe da careke dî dixwaze balê bikêşe ser zehmetîyên dijwar yên pêkînana
yêkîtîya navxweyî. Lê divêt ev zor û zehmetî, gir û giriftarî nebine sebebê
bêhêvîtîyê û divêt daîm bawerî, hêvî û daxwaza pêkînana tifaqa mezin bête
bilind kirin û xebata di vî warî da bête xurt kirin.
KNK di bîst salîya
xwe da, bi çavekî rexneyî li xwe jî dinêre û piştî tecrubeya bîsta salan ji bo
bi dest ve înana armanca tifaqa herî mezin ya navxweyî dê di nav xwe da jî
nûbûneke esasî û berfireh pêkbîne û bi hêz û enerjîyeke xurttir xwe bide ser
kar û xebata vê pêkînana yêkîtiya mezin ya neteweyî û niştimanî.
Li ber van hemû
pêşhatin, pêşkevtin, bûn û bûyer û rûdanan bîst salîya KNKê li hemû endamên
KNKê û xelkên Kurdistanê pîroz be.
Konseya Rêvebir ya KNKê
24 Gulan 2019, Bruksel
Not:
Daxuyanî, ji bo KNKê hate nivîsîn. Orîjînala tekstê ev e ya li jorî. Lê belê, mixabin ku ajansa ANFê di zimanê wê da li goreyî formata xwe guhorînkarî kirine ku eve karekî cidden ne rast e û xelet bûye.
RH