Makqanûna
TCê pêkve antî Kurd û antî Kurdistan e, lewma di referanduma patekirina
makqanûna TCê da pozisyona Kurd û Kurdistanîyan divêt BOYKOT be!.
Teklîfa 18
maddeyî ya patekirina makqanûna TCê bi piranîya dengên AKP û MHPê ji meclisê
"Belê" wergirt. Ev teklîfe li ser mutabeqeta Erdogan û Bahçelî
gihişte vê dereceyê. Serokwezîr Yildirim navbeynkarî kir di vê pêkhatinê da.
Nihe çav li rê ye ku Erdogan wekî serokê komarê vê teklîfa ji meclisê derbaz
bûyî îmza bike û bibe referandumê. Xuya ye li bihara li pêşîya me dê ev
referandûm pêkbêt.
Di vê
teklîfa patekirinê da cepheyê dewleta TCê bû du bend. AKP + MHP û xeleka li
dora wan rehîya xwe kivş kirin û ji xwe amadekarî jî wan kiribû. Bi vî rengî
baraja hejmara 330ê derbaz kirin û teklîf dê biçe referandumê. Cepheyê dî yê
TCê anku CHP û bilumûm terefdarên wan pozisyona NO wergirtin.
Mixabin ku
HDPya ku bi giranî li ser zemînê Kurd û Kurdistanîyan avabûyî jî gelek bi lez û bez xwe
da alîyê cepheyê NOyê. Xwezî ev leze nekiriba. Tête hêvî kirin ku ji vê
pozisyona xwe ya xelet vegere...
Wekî tête zanîn,
makqanûn peymanên huqûqî, sosyal û polîtîk in di nav sîstemên dewletan da. Dîsa
ve ne hewece ye ku behsê rengê dewleta TCê jî bikin. Herwisa li ser naveroka
teklîfa guhorîna makqanûnê jî qet pêdivî nîne ku rawestin.
Bo Kurdan giring ew
e ku siyaseten divêt çi bête kirin.
Her di serî da
divêt bêjin ku Kurdistan wekî welatekî dagîrkirî û hatîye kolonî kirin û Kurd
wekî xelkekî bindestkirî ji teref TCê ve ne muhatabê vê makqanûnê ne. Makqanûna
TCê ji bo Kurd û Kurdistanîyan belgeya zulm û prangayê ye.
Kurd û Kurdistanî
ji bo rizgarîya welatê xwe, bo azadîya xwe têkoşînê didin.
Armanca mezin
rizgarîya Kurdistanê ye û azadîya xelkê Kurdistanê ye.
Lê belê, di rewşa
heyî ya navxweyî, navçeyî û dinyaya îro da armancên konjonkturel hene. Di halê
hazir da Kurd û Kurdistanî ji bo statûyekê têkoşînê didin. Ew statû dê çi be,
dê çawan be ew girêdayî prosesa têkoşînê û balansa terefan û rewşa bi giştî ya
konjonkturel e. Anku rengê statûyê pozisyon dê tayîn bikin.
Makqanûn di halê
hazir da qet ne behsê munaqeşeya digel dewleta TCê ye îro.
TC makqanûna xwe
carina li goreyî hewcehîya xwe pate dike [pîne dike] lê di van operasyonan da
çeperê dewleta xwe ya nijadperest tehkîm dike. Patekirinên wan çu caran ber bi
nûbûn û demokratîkbûnê ve nînin, tam bereks ber bi kevneperestî, nijadperestî û
antî demokratîkbûnê ve ne.
Di vê prosesa
patekirina makqanûnê da guhorînên li ser Kurd û Kurdistanê nînin.
Makqanûna îro digel
hemû revîzeyên ku lê hatine kirin dijî Kurd e, dijî Kurdistan e.
Makqanûna îro digel
hemû guhorînên xwe dijî demokrasîyê ye, antî demokratîk e.
Bizava neteweyî ya
Kurdistanê herî dawîyê di 12ê Îlona 2010ê da pozisyona xwe beramberî
referanduma makqanûnê kivş kir û boykot kir ku hingê me jî di nav KNKê da ev
pêşniyare kiribû. Boykot pozisyoneke rast bû û li Kurdistanê tesîr kir û digel
hemû zulm û zora dewleta TCê nêzîkî seda 12 rehîya boykotê derket.
Îro êdî kivş bû ku
prosesa guhorîna makqanûna TCê ya bi tifaqa AKP û MHPê çêbûyî dest pê kir. Bi
her hal hewayekî dî anjî ihtimalên dî jî derkevine meydanê, di pirsa makqanûnê
da divêt pozisyona Kurdan zelal be.
Siyaseten -çi
timamî çi qismî-, makqanûna digel Kurdan nehatîye çêkirin ne ya Kurdan e. Kurd
û Kurdistanî di vî warî da divêt dudil nebin.
Rewşa îro ya siyasî
ji alîyê Kurd û Kurdistanê ve xuya ye. Di dereceya herî bilind da mengeneyê
zulmê hatîye şidandin. Di serî da Öcalan bi hizaran girtîyên polîtîk hene.
Herweha şehridar û parlementer jî zîndanî ne.
Di vê rewşê da
pozisyona Kurd û Kurdistanîyan divêt redda vê siyaseta TCê be.
Di ekuasyona
[denklem] siyasî ya îro da, ku ji xwe Kurd pêkve li derveyî vê ekuasyonê jî
hatine hêlan, guhorîna makqanûnê ji alîyê têkoşîna bizava neteweyî ya Kurdistanê
ve manayekê îfade nake û divêt bête boykot kirin.
Bizava neteweyî ya
Kurdistanê aktorekî sereke yê siyasetê ye di têkoşîna dijî TCê da. TC bi hemû
kir û kiryarên xwe yên îro ve dixwaze bêhnê li Kurdan çik bike. Rewş qat bi qat
ji şertên 12ê Îlona 2010ê xirabtir e.
Lewma hem komple
makqanûna TCê bi xwe, hem jî hemû operasyonên li ser makqanûna TCê têne kirin
ji alîyê total ve dijî Kurd in, dijî Kurdistanê ne û bizava neteweyî ya
Kurdistanê jî divêt bi rengekî total red û boykot bike.
Boykot nayê wê
manayê ku Kurd û Kurdistanî vê referandumê micid nagirin anjî beramberî vê
prosesê xemsar bin. Nexêr tam bereks, Kurd û Kurdistanî divêt hem prosesê, hem
jî niyeta çi desthilat çi jî opozisyon hemû elementên TCê anku pozisyona
dijminî ciddî bigirin û li goreyî vê ciddîyetê pozisyona xwe aşkera bikin û
herwisa xwe mecbûr nebînin ku xwe di cepheyên "BELÊ" û "NO" da
bi cih bikin. AKP û MHP li milekê, CHP û terefdarên wê xetê jî li milê dî yê vî
sîstemî ne. Cihê Kurd û Kurdistanîya ne ev herdu cephe ne. Makqanûn bi halê xwe
yê berê jî û bi vî halê patekirinê jî dijî Kurd û Kurdistanê ye. Kurd û
Kurdistanî divêt gelek aşkera bêjine berpirsiyar û temsîlkarên vî sîstemê
dagîrker û kolonyalîst; "madem we em derveyî vê prosesê hêlane hingê em jî di
vê bazara we da nînin" û divêt bi dengekî bilind bêjine wan; "sekina me sekina Kurdistanê ye"!..
AKP + MHP û CHPê
herî dawîyê di rê li ber vekirina girtina parlementerên Kurd yên di nav HDPê da
bi yêkdengî hereket kirin. Sîstemê dewleta TCê yê dagîrker û kolonyalîst bi
serokwezaretî be an bi serokkomaretî be ferq nake ji bo Kurd û Kurdistanê.
Naveroka makqanûna TCê ya dijî Kurd, dijî Kurdistan û hetta dijî mirovî li
meydanê ye. 18 maddeyên patekirinê jî bi timamî tehkîmkirina sîstemê zalim yê
TCê ne.
Meseleya makqanûnê
ji alîyê Kurd û Kurdistanîyan ve bi teknîka huqûqî nayê îzah kirin. Ji milê
polîtîk ve belgeya esareta TCê ye.
Du cepheyên dewleta
TCê li ser makqanûna xwe ya dijî mirovî û antî demokratîk ketine rikeberîyê û
di du çeperên "BELÊ" û "NO" da pozisyon wergirtine. Di
herdu alîyan da jî cihê Kurd û Kurdistanîyan nîne. Naveroka makqanûna TCê bêyî patekirin
an bi patekirin fermana domandina sîstemê dagîrkerî û kolonyalîstîya TCê ye.
Kurd û Kurdistanî
nabe ku tercîha van du terefên leyiza TCê bikin. Herdu alî jî xetên sîstemê dijminê Kurd û Kurdistanê ne û tercîhkirina terefekî dijminî bi gotina herî sade kiryareke xelet e!.. Tercîha Kurd û Kurdistanîyan,
pozisyona Kurd û Kurdistanîyan di vê prosesê da divêt BOYKOT be!
TCê vê gavê Kurdistan
adeta kirîye gor û goristan, wêran kirîye, xelk derbeder kirîye û di vê rewşê da dê
referanduma patekirina vê makqanûna bêdad bête kirin û Kurd jî dê biçine ser
sindoqên ku di vê cehnema ku wan pêkînayî da dengê "BELÊ" anjî
"NO" bidin!.. Nabe û eve bi aqilê Kurd û Kurdistanîyan leyistine û ne
ehlaqî ye, ne wijdanî ye, ne rast e!.. Nekin, nekin vê yêkê ji xelkê Kurd û
hemû Kurdistanîyan nexwazin. Yêk dengê Kurd û Kurdistanîyan heye û ew jî redda
vê polîtîka TCê ye ku belgeya vê polîtîka wan ya zalimane jî makqanûn e.
BOYKOT nîşandana
reftar û rengê Kurdistanîbûyînê ye!
Kurd û Kurdistanî
divêt bi vê pozisyona BOYKOTê bêjine hemû terefên TCê ku makqanûna we bi her
halî ve bila bi serê we da bête xwarê!..
ROJAN HAZIM
22 Kanûna Paşîn [January] 2017
Not I.:
Serokkomarê TCê teklîfa referanduma li ser guhorîna qismî ya makqanûnê
[ya rastî patekirina makqanûnê] îmza kir [10ê Sibatê] û roja referandumê xuya
bû.
Prosesa referandumê gelek bi zor û zehmetîyan ve tijî ye. Hukûmeta AKPê
û hevalyansa wê MHP di halê hazir da ketine tengavîyê. Rewşa terefan [BELÊ û
NO] di nîvekê da ye anku "fîftî fîftî" ye. Bi taybetî xwazyara vê
guhorîne AKP tengav e. Di vî delîveyî da firset e ku bizava neteweyî ya
Kurdistanê jê istifade bike. Kurd dikarin manewrayê bikin di vî demî da.
Sîstemê TCê eve dehan sal e serokwezaretî ye û ji bo Kurd û Kurdistanê herdaîm
zulm û zor bûye. Vê carê bi taybetî baskê konservatîv û dîndaran dixwazin
serokkomaretîyê bînin. Partîya Bizava Nasyonalîst [MHP] jî bi armanca parastina
nijada Tirk û Dewleta nijadperest ya Tirk piştevanîya AKPê û vê guhorînê dike.
Baskê îslamîst vê hemleya patekirina makqanûnê û înana serokkomaretîyê adeta wekî
rovanşa dijî Kemalîstan dibînin û hemû hêza xwe bo serkevtina di referandumê da
seferber kirine. Di vê rikeberîya Kemalîst û Îslamîstan da Kurd divêt
berjewendîyên xwe esas werbigirin. Heke terefên Serokkomaretî ku serkêşîyê AKP
û Erdogan dikin, daxwazên Kurdan yên di vê rewşê da qebûl bikin Kurd dikarin vê
bazarê bikin. Herçend serborîya AKPê û Erdoganî çu bawerî
nehêlaye di dil û mejîyê Kurdan da, lê polîtîka reel li ser berjewendîyan bi rê
ve diçe û hissîyatê ranake û divêt bi xwûnsarî û mantiqî bête hereket kirin. Di
vê çarçoveyê da pirsa sereke ew e ku Kurd dê çi qazanc bikin di vê bazarê da.
Di polîtîkaya li ser esasê berjewendîyên neteweyî da sil û sarî nabe, der û
pencere li ser hev nayên girtin. Li qazancê tête geryan, mesele ev e. Parastina sîstemê serokwezaretî ya salan ya TCê ne karê Kurdan e.
Di serokwezaretîya heyî da israr bi rengekê statukoperestî ye. CHP û baskê wan
statokoyê diparêzin û dijî serokkomaretîyê ne. Bo Kurdan asêtîya van du
teklîfan nîne û divê nebe. Sîstemê heyî, serokwezaretîyê heta nihe tiştek
nedaye Kurdan û bi vê tabloya heyî jî nade. Her guhorîn digel xwe negatîvîyet û
pozîtîvîyetan tîne. Bêyî analîz û hilsengandineke li goreyî berjewendîyên
neteweyî hema wisa bi rûavkî dijî serokkomaretîyê rawestan çend di lehê
berjewendîyên Kurdan da ye divêt bête hilkolîn.
Rastîyek îro li meydanê ye ku AKP di tengavîyê da ye. Kemalîstan dîsa ve
di parastina statukoyê da serî rakirine. Di uslûb û reftara parastina wan ya
sîsteme serokwezaretîyê da misqalek demokrasî û qebûlîya mafên Kurdan nîne.
Helbet di teklîfa AKPê û parastina wan ya serokkomaretîyê da jî tiştekî di xêra
Kurdan da xuya nake. Lê belê, di rikeberîya herdu baskên TCê ya li ser
serokwezaretî û serokkomaretîyê da Kurd divêt li rexekê pozisyonê wernegirin.
Bo Kurdan berjewendîyên neteweyî esas in. Lewma di halê hazir da û li goreyî
şert û mercên navxweyî, navçeyî û dinyayê da bizava neteweyî ya Kurdistanê
divêt bikeve nav hewildanan ku dê çawan ji vê rikeberîyê istifade bike. Dem e
ku ji alîyê bizava neteweyî ya Kurdistanê ve manewrayên polîtîk bêne kirin û
rewşê vegerînine lehê xwe. Eve encam dide an nade ew tiştekî dî ye, lê
berdikeve ku heta dawîyê hewildanên bi vî rengî hebin û bêne kirin.
Kurd di navbeyna
BELÊ û NO da divêt pozisyona xwe ya BOYKOTê ragirin û vê sekinê bikine qazanca
daxwazên xwe yên bi garantî.
Not II.:
Piştî îmzaya
serokkomar Erdogan teklîfa referandumê ji bo Komisyona Bilind ya Hilbijartinan
[YSK] hate rêkirin. Komisyona Bilind ya Hilbijartinan jî wekî dihate hêvî
kirin, ji bo roja referandumê biryar li ser 16ê Nîsana 2017ê da. Ev biryare di
Rojnameya Fermî [RG] ya TCê da hate belav kirin û êdî bû biryara fermî ya
dewletê. Hazirîyên referandumê dest pê kirin.
Kurd di vê referandumê da ne yêk in. Baskê PKKê NO dibêje. Partîyên dî
yên Kurdistanê hêj pozisyona xwe kivş nekirine. Partî, grûb û şexsîyetên
derveyî baskê PKKê mixabin ku di nav xwe da ne zelal in û di tesbîtkirina pozisyona
xwe da dudil in, ji cisareta polîtîk û reftara bi xwe bawerîyê dûr in. Kurdên
li dora AKPê bi cih bûyî ji xwe ew piştevanîya AKPê dikin û BELÊ dibêjin...
Reftar û pozisyona Kurdistanî bêyî dudilî û gelek zelal û sahî divêt li
goreyî berjewendîyên Kurd û Kurdistanê be. Kurd divêt sekina xwe ya neteweyî bi
cisaret îfade bikin û neçine ser sindoqê. Makqanûna TCê bi her halî dijî Kurd e
û herweha bi halê kevin û yê patekirî jî sîstemekî dijî Kurd dîzayn dike.
Huvîyeta rehîya bizava neteweyî û welatî ya Kurd û Kurdistanê divêt ji ya
baskên TCê cudatir be û ew jî BOYKOT e.
Sîstemê antî demokratîk yê dewleta TCê bi hemû rengên xwe ve ketîye nav
proseseke krîzê û eve dê wan ber bi hilweşînê ve bibe. Dûr an nêzîk ev sîsteme
bi vî rengî naçe. Ne halê kevin nejî halê patekirî çare nîne bo TCê. Kurd divêt
nebine stûneke ragirtin û parastinê ya vî sîstemê bêdad û zalim. Niyet çi dibe
ferq nake, li dora baskên civata Tirk ya çep an rast pozisyon wergirtin îdentîtêta
[huvîyeta] polîtîka serbixwe ya Kurd û Kurdistanê bêreng dike û xelet e. Baskên
çep û rast yên civata Tirkîyeyê di polîtîka TCê ya li ser Kurdan da kêm zêde
hemfikir in û hemû hewildanan ji bo silametîya paşeroja dewleta xwe ya nijadî
dikin. Hejmareke biçûk ya sosyalîst, humanîst û demokrat yên Tirk piştevanîya
Kurdan bikin jî eve istisna ye û istisnabûna wan qayîdeyê giştî xirab nake û rastîya
TCê ev e ya ku îro tête dîtin. Kurd divêt xwe mecbûr nebînin ku wekî grûbên
marjînal yên çep, demokrat û lîberal yên Tirk pozisyonê werbigirin. Di pozisyon
wergirtinê da xala esas berjewendîyên Kurd û Kurdistanê ne û divêt wisa bête
kirin. Bihêlin bila ev TC bi serê wan da hilweşe. Heta ev TC kavil nebe
avabûneke nû çênabe. Ne baskê Kemalîst nejî baskê Îslamîst yê TCê. Ketina derdê
TC ne karê Kurdan e.
15 Sibat 2017
RH
Not: III.:
Di pozisyona
beramberî referanduma patekirina qismî ya makqanûna TCê da ji cepheyê
Kurdistanê ve nihayet zelalîyeke nû çêbû. Sê partîyên bakura Kurdistanê, PAK,
PSK û PDK-Bakur bangeke hevpar [3 Adar 2017] dan û ji xelkê Kurdistanê xwastin
ku referanduma 16ê Nisanê protesto bikin û neçine ser sindoqan. Gotina "boykot"ê
bi kar neyînane lê di encam da pratîk ew e anku boykot e. Bi her hal pozisyon
rast e. Kurd û Kurdistanî divêt bizanin ku pirsa makqanûnê pirseke giring û stratejîk
e. Makqanûn belgeyeke peymanî ye. Di navbeyna TC û Kurdan da misyoneke peymanî
ye anku peymanname ye. Belgeyeke rêzê nîne. Makqanûna ku digel Kurdan neyête
gotûbêj kirin, çarçoveya wê bi dînamîkên Kurd û Kurdistanê ve neyê tesbît
kirin, statuyeke bi nav kirî neyê îzah kirin û dest nîşan kirin ew makqanûn ne
ya hevpar e û divêt bête red kirin.
Vêca ev makqanûna
heyî û ya ku tête xwastin bête pate kirin jî dijî Kurd e, dijî Kurdistan e. Ya
herî giring digel berpirsiyarên Kurd û Kurdistanê nehatîye got û bêj kirin. Ji
ber van binasan Kurd divêt yêkser vê reftar û pratîka TC red bike, qebûl neke û
referandumê jî boykot bike. Boykot kirin di encam da neçûna ser sindoqê ye û
Kurd divêt neçine ser sindoqê.
Kengî berpirsiyarên
TCê digel rêvebir û berpirsiyarên Kurd û Kurdistanê di pozisyoneke wekhev da
rûniştin û digel wan makqanûneke nû çêkirin ku tê da statuya Kurdan dîyar kirî
be hingê Kurd dikarin rehîya xwe ya BELÊ deklare bikin.
Di halê hazir da TC
sê meymûnîyê digel Kurdan dileyize û bi çu rengî digel Kurdan nade nastîne û di
ser da jî Kurdistan kirîye mezbeha û zîndan. Kurd di vê rewşa wêranker da dê
çawa biçine ser sindoqa ku ji alîyê wan ve ne meşrû. Lewma Kurd û Kurdistanî bi
dilekî rehet, wijdanî û ehlaqî dikarin nerazîbûna xwe bi rengê neçûna ser
sindoqê anku boykotê nîşan bidin.
Xwezî di vê pirsa
hinde giring û stratejîk da dînamîkên neteweyî û niştimanî yên Kurdistanê
hevbîr ban, hevpozisyon ban û bi neçûna ser sindoqê derseke têra xwe xurt
dabane TCê. Lê mixabin ku di vê pirsê da jî cepheyê Kurdistanê yêkdeng nîne, ji
hev belav in û eve bi gotina herî sade xirab e.
Lê çi bikin; êdî
kes bin, an kêm hêz bin bila vê pozisyona xwe ya neteweyî û welatî [niştmanî] nîşan
bidin û bi neçûna ser sindoqê anku boykotê dijî polîtîka birandêr ya TCê
pozisyona Kurd û Kurdistanîbûyînê nîşan bidin. Boykot nîşandaneke Kurd û
Kurdistanî ya dijî sîstemê kolonyalîstîya TCê ye.
Axir di referanduma 16ê Nîsana 2017ê da ji bo patekirina makqanûna TCê
ya 18 maddeyî hem zemînê
fireh yê polîtîkaya Kurdistanê, hem pozisyona dînamîkên neteweyî û niştimanî ji
hev belav e. Ji dînamîkên neteweyî baskê PKKê digel hevcepheyên xwe yên çepên
Tirk û Tirkîyeyî NO dibêjin. Baskê îslamî yê Kurdistanê anku HUDAPAR digel AKPê
BELÊ dibêjin. Kurdên di nav AKPê da, ku ji sekina
neteweyî û niştimanî dûr in û tifaqdarên dewleta dagîrkerin, ji xwe
tebîîyen bi polîtîka AKPê ra ne û BELÊ dibêjin. Di baskê fireh yê neteweyî û
niştimanî yê Kurdistanê da, digel şexsîyetên serbixwe yên Kurdistanê PAK, PSK,
PDK-Bakur jî BOYKOT dibêjin.
Kurd û Kurdistanî bêyî ku dijî hev bikevine nav munaqeşeyên stewr û
bêbin, bêyî ku hevdu tehqîr bikin, biêşînin û bi term û gotinên negatîv hevdu
itham bikin û serê hevdu bişkênin, bi rengekî demokratîk bila rehîya xwe kivş
bikin û di pratîkê da jî nîşan bidin û bi cih bînin. Hewayê azad û demokratîk
yê Kurdistanê divêt wisa be. Herkes û fikra xwe, herkes û kiryara xwe.
ROJAN HAZIM
5 Adar 2017