søndag den 1. september 2024

Aştî... - ROJAN HAZIM


1ê Îlonê "Roja Aştîyê ya Dinyayê" pîroz be

 

1ê Îlonê "Roja Aştîyê ya Dinyayê" ye...

Bila li xelkê Kurd, Kurdistanîyan û hemû xelkên dinyayê pîroz be...

Belê bila pîroz be, bes gelo li dinyayê aştî heye?

Li navçeya ku welatê me Kurdistan lê aştî heye?

Li welatê me aştî heye?

Li nav xelkê me aştî heye?

Mixabin bersiva van pirsan bi erênî nikare bête dan!..

Çiku, ne li dinyayê, ne li navçeya ku wekî "Rojhilatanavîn" tête bi nav kirin û nejî li welatê me Kurdistanê aştî heye...

Anku;
Li dinyayê aştî nîne...

Li rojhilatanavîn aştî nîne...

Li Kurdistanê aştî nîne...

Li nav xelkan aştî nîne...

Li nav xelkê Kurd aştî nîne...

Li nav xelkên Kurdistanê aştî nîne...

 

Başe çi heye li vê dinyaya kavil û kambax ya ku em hemû têda dijîn?..

Di rûyê negatîv yê vê dinyaya malwêran da ma çi nîne...

Şer heye...

Xir û cir û vekêşkanê heye...

Bêhna hevdu çikkirin heye...

Jîyan li hevdu heramkirin heye...

Hesûdî heye...

Zikreşî heye...

Çavnebarî heye...

Mafê jîyana hevdu redkirin heye...

Inkar heye...

Lêdan û teda heye...

Zulm û zor heye...

Kuşt û kuştdarî heye...

Şiddet heye...

Newekhevî heye...

Teror heye...

Hefs û zîndan heye...

Bombarduman heye...

Feqîrî, xîzanî û birsîtî heye...

Binpêkirina maf û azadîyan heye...

Bêqanûnî heye...

Bêhuqûqîtî heye...

Bêedaletî heye...

Bêwijdanî heye...

Bêinsafî heye...

Bêehlaqî heye...

Bêhêvîtî heye...

Belê, mixabin ku ev hemû negatîvîyet bi gelekî ve hene...

Di rûyê pozîtîv yê vê dinyaya bêserûber da başî û qencî sed cara mixabin ku hind kêm in ku ber bi hejmartinê nakevin...

Helbete mumkun e ku herkes çend xalên erênî rêz bike...

Belêm hejmara van başî û qencîyan temetî serê tilên du destan in û her hind...

Ya sereke heke bête gotin ew e ku dinyaya jîyanê her ev e yaku em têda dijîn...

Jîyan digel hemû zor û zehmetîyan, digel hemû nexweşîyan, digel hemû kêm û kasîyan dîsa ve xweş e...

Bi feqîrî jî be...

Bi hejarî û belengazî jî be...

Bi nanekî tirsî jî be...

Bi tirarekî ava sar jî be...

Axir bêhnek tête wergirtin li vê dinyaya bêbext û eve jî tameke xweş ya jîyanê dide mirov...

Dîsa heke behsê başîyekê bête kirin divêt ji ser hebûna hêvîyê baz nedin...

Hêvî jî herdaîm heye di ruh, giyan û mejîyê mirov da ku eve jî hêz û heza jîyanê jînde digire...

Wekî bi gotina amîyane, digel hertiştî hêvî nanê feqîran e ku pê bête jîyan...

Li alîyê dî her reng, her cure û cins serdest û zalim jî di bin esmanê şîn yê vê dinyayê da dijîn û bêhnê werdigirin...

Feqîr û jar, ku piranîya xelkê dinyayê ne, jîyaneke adil û wekhevane dixwazin...

Bes serdest û heyî, ku kêmanîya vê dinyayê ne, tek û tinê jîyaneke xweş bo xwe dixwazin...

Feqîr û jar jîyaneke bi xêr û xweşî digel xwe bo herkesê dixwazin...

Belêm heyî, vê heyîtîya xwe digel çu kesê naxwazin parve bikin...

Serdest dixwazin herdaîm ew serdest bin û bindest jî her bindest bimînin û daîm hewcedarên wan bin...

Mistek serdest dixwazin her ew xwudan maf bin û bindest jî ku piranî ne, bêyî maf û azadî bimînin...

Eve jî paradoksa vê dinyaya xweş û nexweş e mixabin...

Maka hemû nexweşî, arêşe, alozî û pirozîkan ev bêedaletî, bêwijdanî û bêehlaqîya heyî ye li vê dinyayê...

Di dinyayeke bi vî rengî da dê çawa aştî hebe...

Di vê dinyaya tijî bêedaletî, bêwijdanî û bêehlaqî da her xelk, her welat bahra xwe dijî...

Di vê dinyaya bêedalet, bêwijdan û bêehlaq da bîr û hizra kê şiya kê li pêş e mixabin...

Herwisa di nav xelk, çîn û navçînên bindest da jî ev newekhevî, bêedaletî, bêwijdanî û bêehlaqî sed cara mixabin lê têra xwe heye...

Yên ku bo azadîyê, bo wekhevîyê, bo edaletê, bo wijdanê û bo ehlaqekî temîz têkoşînê didin, bedelên giran didin jî hizarcar mixabin tûşî vê nexweşîyê dibin...

Em dûr neçin, hema di nav civata xwe da, di nav xelkê xwe da em dişên van numûneyan bi zêdehî ve bibînin...

Sedan sal e ku welatê me Kurdistan bindest e, parçekirî ye...

Serê sedan salan e ku xelkê Kurd ji maf û azadîyan dûr hatîye hêlan...

Dijmin û neyar rola xwe ya bêyûm dileyizin...

Di deftera wan da tinê zulm heye, zor heye, kuşt û kuştdar heye, nînekirin heye, birandin û binbirkirin heye, asîmîlasyon û jenosîd heye...

Eve armanca wan e û ya bi dilê xwe dikin...

Di mejîyê dijmin û neyaran da, di kir û kiryarên wan da tek û tinê şer heye...

Xwudanên vî mejîyê qirêj dê çawa terefê aştîyê bin...

Ew dijminê mirovahîyê ne, lewma jî dijî aştîyê ne...

Eve rastîya dijmin û neyaran e...

Başe xelkê me beramberî vê bêdadîya dijmin û neyaran çawa dibe ku şûna aştîya navxweyî, şer û xir û cir û vekeşkanêya bêbina dike digel hevdu...

Eve çi bêhesûtî ye...

Eve çi korî û nebînîtî ye...

Hetta hêj girantir divêt bête gotin...

Eve çi bêmejîtî ye...

Eve çi dînîtî ye...

Xelkekî hinde bindest, hinde feqîr û jar, hinde paşdahêlayî, ji hemû maf û azadîyên jîyanê hatîye bêparkirin, hinde hatîye reben û perîşan kirin, çawa dibe ku jîyanê li xwe û heftê û heft babikên xwe heram dike, paşeroja xwe tarî dike, jîyana nifşên nû asteng û bi dîwar dike...

Aqil û mantiq qebûl nake yaku Kurd bi serê xwe tînin...

Helbet gotineke giştî ye ku xelk tête gotin...

Di esas da yên ku vê bêdadîyê, vê bêhesûtîyê bi serê xelkê Kurd tînin, serdest, pêşeng û rêberên civakî û siyasî ne...

Xelkê feqîr û jar sedsed nebe jî heta dereceyekê bêguneh e...

Guneha mezin di stuyê her reng pêşengan da ye...

Ev pêşeng kes bin, rêxistin bin, partî bin ferq nake, hemû ne...

Ew berpirsiyarên vê rewşa kambax û wêran in...

Heke îro beramberî cepheyî pahn û berîn û êrişkar yê neyar û dijmininan xelkê Kurd bêyî maf û azadî hatibe hêlan eve ne guneha vî xelkî ye, ya pêşengan e...

Heke îro aştîya navxweyî hatibe têkdan û hilweşandin eve ne guneha vî xelkî ye, ya van pêşengan e...

Mixabin ku di nav Kurdan da aştîya civakî û siyasî hatîye hilweşandin, hatîye dînemît kirin, hatîye sabote kirin û toka vî sûcî di stuyê pêşengan da ye...

Kurd ji ber vê nebûna aştîya navxweyî, beramberî dijmin û neyaran hatîye bêçek kirin, hatîye lawaz kirin, dest û pê lê hatine girêdan...

Pêşengên Kurdan gunehkar in di vî warî da...

Ji ber berjewendîyên xweyî û egoîzma xwe ya kûr ev hemû pêşeng sûcdar in...

Hemû pêşeng tek û tinê serdestîya xwe dixwazin, hakimîyeta xwe ferz dikin, desthilata xwe dihizirin...

Di kûrahîya dîrokê da jî Kurdan her çi keys û firset berze kiribin dîsa ve ji ber vê nebûna aştîya navxweyî bûye...

Cihê aştî lê nebe, dîyalog nabe, axivtin nabe, zemînê aqilê muşterek pêknayê...

Pêşengên Kurda xelkê xwe ji vê hebûna pîroz dûr êxistine û lewma jî beramberî xelkê xwe û dîroka xelkê xwe gunehkar in...

Sal û sedsal hatin berze kirin di vê prosesê da...

Çend nifşên Kurdan hatin telifandin di nav vê bêhesûtîya pêşengan da...

Îro jî firsetên mezin derketine pêşîya Kurdan û mixabin dîsa ve aştîya navxweyî nîne, dîyaloga bi kalîte nîne û lewma jî tifaqa navxweyî nîne...

Di nav xelkê Kurd da taxên çîn û navçînî, dîwarên asê yên siyasî hatine çêkirin û pêşengan di nav vê hercûmercê da bo xwe desthilatên biçûk ava kirine û şerê hevdu dikin...

Lewma tifaqa navxweyî pêknayê, lewma yêkîtîya navxweyî çênabe...

Ji ber hindê ye ku destkevtên biçûk yên ku bi harîkarîya dewletên dost pêkhatî jî rû bi rûyî xeter û têkçûnê hatine...

Ji ber hindê ye ku neyar û dijmin hinde bêperwa bûne beramberî xelkê me û tek û tinê rêya şer dayîne ber xwe û jahr û agirî li ser xelk û welatê me dibarînin...

Hemû pêşeng bêyî ferq û cudahî li goreyî seng û giranahîya xwe kêm an zêde xwudan guneh in...

Tabloya îro li pêş Kurdan mixabin ev e û eve ne rewşeke xêrdar e...

Di her 1ê Îlonê da, pêşengên Kurdan dikevine rêzê û vê roja aştîya dinyayê pîroz dikin...

Lê belê qet behsê nebûna aştîya navxweyî nakin ku ew bûyîne sebebê vê rewşa kambax û wêran ku xelkê Kurd ji aştîya navxweyî dûr maye...

Eve jî mixabin heqîqeta xelk û welatê me ye, ya pêşengên xelkê me ye ku fatûraya wê ya giran dîsa ve bo xelkê Kurd tête birîn û vî bedelê mezin ev xelkê bêguneh dide...

Belêm serdest û pêşengên Kurdan ji qesr û serayên xwe tinê berê xwe didine vê rewşa hinde perîşan ku sebebên sereke ew bi xwe ne...

Di salvegera bîrînana vê roja aştîyê ya dinyayê da, heke pêşengên Kurda dixwazin xwe li pêş xelkê xwe pak û temiz bikin, bila hemû hêz û şiyana xwe bidene pêkînana aştîya navxweyî ku bişên li ser bingehê aştîya navxweyî tifaqa navxweyî ya herî mezin ava bikin ku rê li ber êrişên birandêr yên dijmin û neyaran bigirin û xelk û welatê xwe rizgar û azad bikin û bi vê kiryara baş û xêrdar rûyê xwe jî spî bikin li beramberî xelkê xwe û dîrokê...

Kurd û Kurdistan bêyî aştîya navxeyî, bêyî tifaqa mezin ya navxweyî bi ser nakeve...

Yên ku Kurd û Kurdistaneke azad û rizgar diwazin divêt bo aştî û tifaqa navxweyî bixebitin, xuhê birêjin ku keda xwe helal biken...

Kurdistaneke di nav xwe da aşt dikare xizmeta aştîya navçe û dinyayê jî bike...

Rola avakirin û înana aştîya navxweyî ya pêşengan e û xelk jî divêt van pêşengan bide zorê, fişareke xurt û mezin li ser wan bike ku bi vî karê herî giring û pîroz rabin û bi cih bînin...

Aştîxwaz divêt dest bi kar bin, cesûr û wêrek bin û dinyayê li aştînexwazan teng bikin...

Bo Kurdistaneke bi aştî, bo rojhilateke bi aştî, bo dinyayeke bi aştî bi hemû rê û rêbazên aştîyane divêt xebat û têkoşîn bête gur û geş kirin...

Di vê roja aştîya dinyayê da bila çu kes ji ber nebûna aştîyê rondikên tîmsahî newerînin...

Rondikên tîmsahî qelp in, sexte ne, direw in...

Bila çu kes xwe ne lêhbînin, ne xapînin...

Aştî tinê bi gotin û sloganan û bîrînanên peyamwarî nayê...

Aştî bêyî bizaveke xurt û radîkal ya aştîyane pêknayê...

Hingê kar û xebatên ber bi çav, kir û kiyarên pratîk divêt bêne kirin...

Aştînexwaz çend êrîşkar bin, aştîxwaz sed qatî wan divêt bi hirs û hemle bin...

Aştî rêya sefereke dûr û dirêj e, lewma bi sebir lê bi rik divêt vê rêveçûnê bidomînin...

Ji bo vê armanca mezin û pîroz zend û benda vedin...

Lewendîya li pişt enîşka xwe girêdin...

Xuha enîya xwe vemalin û dakevine kolan û meydanan ku zingezing jê bêt...

Di nav vê bizava xurt û bilind da kotrên aştîyê bila bêne firandin...

Aştî bo Kurdistanê...

Aştî bo Rojhilatanavîn...

Aştî bo Dinyayê...

 

1 Îlon 2024

RH

 

Not:

1ê Îlonê, roja aştîya dinyayê herwisa roja bûyîna Hetavî ye...

Pîroz be roja bûyîna te Hetavê nazdar...

Di nav dinyayeke têr aştî da bijî digel hemû hezkirîyên xwe...

Hizar salî be...

tirsdag den 14. maj 2024

14-15-16ê Gulanê, Cejna Zimanê Kurdî Pîroz Be...


14-15-16ê Gulanê, Cejna Zimanê Kurdî Pîroz Be...

 

Pîrozbahîyeke xiyalî...

Xwezî Şahbanû Maryyê ev axivtina li jêr bo Kurdan kiriba...

 

Gelî Kurdan,

Ma hewce ye bêjim ku welatê we hatîye parçe kirin.

Parçeyekî welatê we di bin destê Îranê da ye...

Parçeyê herî mezin ji xwe di bin destê Tirkîyeyê da ye...

Parçeyek otonom jî be di bin desthilata Iraqa Federal da ye...

Parçeyê biçûk jî herçend xweserîyeke "de facto" hebe jî di nav xerîteya fermî ya Sûrîyeyê da ye...

Belê, rewş ev e, welatê we parçe kirîye, bes hûn jî di serê xwe da teslîmî vê parçebûnê nebin, zêhna xwe parçe neken, yêkbûna welatê xwe di serê xwe da bijîn û bi vê şuûrê li zimanê xwe xwudan derkevin...

Başe ku nihe li nav Iraqa nû ya Federal hûn jî di herêma xwe da xweser in, azadîyeke kamil nebe jî hûn îdareya xwe bi xwe diken. We otonomîyek heye û qet nebe hûn bi zimanê xwe dijîn, bi makzimanê xwe perwerde dibin, bi zimanê xwe îdareya xwe diken, bi zimanê xwe welatê xwe bi rê ve diben...

Li Rojavayê jî di nav kêm imkanatîyan da jî be dîsa ve hûn bi zimanê xwe dijîn, bi kêm û kasî jî be perwerdeyê bi makzimanê xwe dibînin, rêvebirina navçeya xwe bi zimanê xwe diken...

Ev herdu numûneyên li başûr û rojavaya welatê we Kurdistanê destkevtên baş in... Hêvî dikem hûn di van du parçeyan da zimanê xwe pêşve biben û jîyaneke normal bijîn...

Lê mixabin ku li Tirkîyeyê mafê perwerdeya bi makzimanê we nayê dan...

Li Îranê jî perwerdeya fermî bi makzimanê we nîne...

Ev herdu numûneyên li bakur û rojhilata welatê we Kurdistanê baş nînin û eve rewşeke xembar e...

Li dîasporayê jî nufûseke boş ya Kurd heye...

Li dîasporaya Ewrûpayê imkan hene ku Kurd bi makzimanê xwe perwerdeyê bibînin û divêt Kurd van imkanan bi başî bi kar bînin...

Bi taybetî pratîka negatîv ya li Tirkîye û Îranê ya li ser zimanê Kurdî êdî bûye asîmîlasyoneke xedar û hetta encamên jenosîdkar diden ev polîtîkayên wan dewletan...

Eve li milekê...

Bes Kurd bi xwe jî di axivtin, pêşve birin û bi kar înana makzimanê xwe da xemsar in... Ev bêxemîya wan jî di pratîkê da encamên otoasîmîlasyonê dide ku eve jî xirab e û xizmeta asîmîlasyona dewletên asîmîlator dike...

Lewma; doza zimanê xwe sist neken, têkoşîneke xurt biden...

Lê herwisa bi zimanê xwe jî biaxivin, bi zimanê xwe bijîn...

Zimanên dewletên asîmîlator jî bizanin, zerar nîne hetta bi fayde ye...

Zimanên dewletên hûn lê dijîn jî mutleq bizanin daku jîyana we rehet, xweş û serkevtî be.

Belêm jîyana xwe ya rojane bi makzimanê xwe bijîn...

Heke hûn Kurd bin, doza Kurdistanê diden, hingê bi zimanê xwe biaxivin!..

Rêzê li zimanê xwe bigirin.

Xwe bi xwe bêjin; makzimanê me Kurdî ye û divêt em Kurdî biaxivin!..

Ya rast ev e...

Bi van bîr û hizran ez Cejna Zimanê Kurdî pîroz dikem...

Cejna Zimanê Kurdî li hemû Kurdan pîroz be!...

 

Ferz biken Şahbanûya Danmarkê Maryyê ev axivtin kir...

Mala wê ava...

14-15-16 Gulan 2024

RH

onsdag den 1. maj 2024

1ê GULANê Pîroz Be


1ê GULANê

Roja têkoşînê ya karkeran ya navneteweyî

Cejna karkerên cîhanê

Pîroz Be

RH

torsdag den 21. marts 2024

NEWROZ Pîroz be... ROJAN HAZIM

 


Cejna NEWROZê li Kurd û Kurdistanîyan, li timamî Kurdistanê pîroz be...

Her NEWROZ bên bi xêr û şahî...

 

NEWROZ û azadî û hurî...

Ji qedîm were NEWROZ bûye cejna daxwaza bi giştî azadîyê...

Her reng û tarz azadî...

Ji azadîya kesî heta azadîya komî...

Ji bo civatê azadî...

Di civatê da bo herkesê azadî...

Bo her rengî,

Bo her dengî,

Bo her bawerîyê,

Bo her sekinê,

Bo her cinsî,

Bo her jîyî,

Bo her tarzê jîyanê,

Bo her cudahîyê,

Azadî, hem jî azadîyeke kamil...

Azadî, bîr û bawerîya bi xwe bawerbûnê ye...

Kî bi xwe bawer e, ew azad e...

Kî bi xwe bawer bin ew azad in...

Ji azadîyê ne tirsin!..

Azadî ji hemû qeyd û bendan rizgarbûne...

Azadî saxlemîya hiş û bîrî ye...

Azadî saxîya giyanî anku rûhî ye...

Xwe azad biken...

Hetta xwe ji azadîyê jî azad biken...

Wekî berê pêşîya digot hur bin!..

Xwe hevsar û lixav neken,

Xwe berdine nav sing û berê xwezaya xweristî,

Û wî hewayê bijûn û heqîqî azad û hur rakêşine nav dil û hinavên xwe,

Daku hûn bi timamî û rast û durust azad û hur bin...

 

RH

 

**

 

                          Agirê gur yê NEWROZê ber bi turbeya Xanî ve

 

Zaner [Fîlozof] Ehmedê Xanî çi digot bo NEWROZê

 

Dastana beyana Newroza Sultanî

Tesmîyeê mewsimê surûr û şadimanî

Bi mersûmê qedîmê Kurdistanî

Ku wan digotinê "Sersal"

Eyd dikirin bi eydê wîsal

 

"... Roja ku dibû eyda NEWROZê

Tazîm-i ji bo demê dilefiroz

 

Sehra û çemen dikirine mesken

Beyda û demen dikirine gulşen

 

Xasima ezeb û kiçêd bakir

Elqisse, cewahirêd nadir

 

Têkda di muzeyyen û mulebbes

Vêkra li teferrucê murexxes

 

Lêkin ne bi tuhmet û bi minnet

Belkî bi terîqê şerî û sunnet

 

Lewma ku ewan xerez ji geştê

Meqsûd-i ji çûyîna bi deştê

 

Ew bû ku, çi talib û çi metlûb

Yanî du teref, muhîb û mehbûb

 

Ew herdu celeb ku hev bibînin

Kufwêd-i xwe ew ji bo xwe bînin

 

Ji Dastana Mem û Zînê: r. 238/120 - Amadekarîya M. Emîn Bozarslan

 

Bi derketina şehrîyan e bi deştê

Ji bo seyrana sersal û geştê

 

Dewra felekê ji bextê feyroz

Dîsan ku numa ji nû ve Newroz

 

 Mebnî li wî adetê mubarek

Şehrî û sipahîyan bi carek

Bajêr û kelat û xanî berdan

Teşbîhê bi nejdîyan û cerdan

 

Sef sef dimeşîne kûh û deştan

Ref ref dixuşîne seyr û geştan

 

Esnafê umem, sixar û kubbar

Qet'a venema di şehrî deyyar

 

Hindek bi peyayî çûne baxan

Hindek bi suwarî çûne raxan

 

Hindek bi tebayî û bi kesret

Hindek bi hevalî û bi wehdet

 

Rabûne ve xanim û xewatîn

Wan jî tijî gul kirin besatîn

 

Horan kire meskenê xwe cennet

Bê perde û bê melal û minnet

 

Dûşîze û duxter û ruwalan

Pakîzeîzar û zulf û xalan

 

Etrab û kewaibêd-i ezra

Murdan û murahiqêd-i zîba

 

Eshabê qumaşê lutfê ruxsar

Erbabê metaê husnê dîdar

 

Wan lêk dikirin metaê yêk erz

Texmîn dikirin bi tûlê wel-erz

 

Sewdakirê işqê bûn di bazar

Hem bayiê husn û hem xerîdar

 

Sersalî û bakir û ruwalan

Sedsalî-w ciwan û pîr û kalan

 

Sersal-i li resm û rahê mahûd

Gêran di cih û meqamê mehmûd

 

Ji Dastana Mem û Zînê: r. 242/124 - Amadekarîya M. Emîn Bozarslan